ABD Federal Ticaret Komisyonu (FTC), Meta'nın sahibi olduğu Instagram ve WhatsApp'ın satılması talebiyle açtığı büyük antitröst davasını bugün başlattı. Washington'da başlayan dava, teknoloji devlerine yönelik en kapsamlı yasal müdahalelerden biri olacak. Sürecin, Meta’nın sosyal medya hakimiyetini yeniden şekillendirme ihtimali var.
FTC, Meta’nın 2012’de Instagram’ı 1 milyar dolar, 2014’te WhatsApp’ı 22 milyar dolar karşılığında satın almasının, rakiplerini ortadan kaldırmaya yönelik stratejik bir plan olduğunu ileri sürüyor. Dava belgelerine göre, Meta’nın amacı “zaman kazanmak” ve pazardaki potansiyel tehditleri satın alma yoluyla etkisizleştirmek.
Komisyon, Meta CEO’su Mark Zuckerberg’in iç yazışmalarında geçen “satın almak, rekabet etmekten iyidir” ifadesini bu stratejinin açık bir göstergesi olarak sunuyor.
Yargıç James Boasberg başkanlığında yürütülen dava en fazla 37 gün sürecek. İlk olarak Meta'nın, ABD'deki kişisel sosyal ağ pazarında bir tekel oluşturup oluşturmadığı değerlendirilecek. FTC’ye göre YouTube ve TikTok gibi içerik merkezli platformlar, Facebook gibi kullanıcılar arası sosyal ağlarla aynı kategoriye girmiyor.
FTC, 2012–2020 yılları arasında Facebook’un, kişisel sosyal ağlardaki kullanıcı zamanının %80’ini elinde tuttuğunu savunuyor.
Meta, FTC’nin pazarı dar tanımladığını ve gerçek rekabetin göz ardı edildiğini iddia ediyor. Şirketin avukatları, YouTube ve TikTok’un ciddi rakipler olduğunu, ayrıca FTC’nin tüketicilere veya reklamverenlere doğrudan bir zarar kanıtlayamadığını belirtiyor. Meta, uygulamaların bugünkü başarısının büyük ölçüde kendi yatırımları sayesinde gerçekleştiğini vurguluyor.
Mahkemenin Meta aleyhine karar vermesi durumunda, Instagram ve WhatsApp’ın satış sürecini yönetecek bir bağımsız kayyum atanması gündeme gelebilir. Ayrıca Meta’nın yeni rakip ürün geliştirme faaliyetleri geçici olarak durdurulabilir. FTC’nin istediği çözüm, yalnızca satışla sınırlı kalmayıp, veri paylaşımı ve teknolojik kısıtlamaları da içerebilir.
Mahkeme süreci nihayetlense bile beklenen temyiz başvuruları nedeniyle nihai kararın yıllar alabileceği öngörülüyor.
FTC'nin Meta'ya yönelik ilk davası, eski ABD Başkanı Donald Trump döneminde açılmıştı. Günümüzde davaya başkanlık eden FTC Başkanı Andrew Ferguson, Trump’ın ikinci döneminde atanmıştı. Bazı çevreler, yeni FTC yapısının uzlaşma arayışına gidebileceğini öne sürse de şu ana kadar böyle bir anlaşma gerçekleşmedi.
Demokrat Komisyon Üyesi Rohit Chopra, sürecin devam etmesini savunarak, “İhlal olduğuna dair elimizde yeterli neden vardı. Bu dava, ucuz bir uzlaşmayla kapatılmamalı” ifadelerini kullandı.