Yeni yılın gelmesiyle birlikte zamlar da arka arkaya gelmeye başladı. 15 Ocak 2025 Çarşamba günü gerçekleştirilen Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) toplantısında İstanbul’da toplu taşıma ücretlerine zam yapıldı. 

 

TAM BİLET 27 METROBÜS TEK BASIM 40 TL 

Toplu taşıma ücretlerine yüzde 35 oranında zam geldi. 18 Ocak 2025 Cumartesi gününden itibaren geçerli olan zamla birlikte tam elektronik bilet ücreti 20 liradan 27'ye, öğrenci 9,76 liradan 13,18’e, sosyal bilet ise 14,32 liradan 19,33'e çıktı.

 

Tam mavi kartın aylık ücreti 1570 liradan 2 bin 120 liraya, öğrenci mavi kart aylık ücreti 282 liradan 381’e, metrobüs tam parkur ücreti 29,69 liradan 40,08’e Marmaray tam parkur ise 44,27 liradan 59,76'ya çıktı. İstanbul'da asgari ücretli bir çalışan hiç dolmuş kullanmasa aylık abonman yaptırsa maaşının yüzde 10'u ulaşıma gidiyor.

 

BİR BİLETTEN 13 LİRA FAZLA ALINIYOR

Zammın yanı sıra toplu taşımada İstanbul kart yerine kredi kartıyla yapılan ödemelerde alınan komisyon ücreti ortaya çıktı. Toplu taşımada İstanbul kart yerine kredi kartı kullanıldığında 27 TL olan ücret yerine 40 lira metrobüste ise 40,08 olan tam parkur ücreti yerine 70 lira alınıyor.

 

YÜZDE 3.5 KOMİSYON ALINIYOR

İstanbul kart dolumu yapılan biletmatiklerde de nakit para yerine kart kullanımında yüzde 3.5’luk bir komisyon kesiliyor. Kesilen komisyon için yapılan açıklamada “İşlem ücret, bankalar arası işlemin masraf karşılığı olarak alınmaktadır” ifadesine yer veriliyor. 

UKOME kararıyla 26 Ekim 2022’den itibaren uygulanmaya başlayan ödeme yöntemi birçok vatandaşın tepkisine neden oldu. Kesilen komisyonu ve fazla alınan ücreti Tüketiciler Konfederasyonu Aydın Ağaoğlu, MedyaTava’ya değerlendirdi. 

 

“SON ZAMANLARDA ŞİKAYETLER ARTTI”

Şikayetlerin son zamanlarda arttığını belirten Ağaoğlu, “Vergisel sorumluluktan ve bankaların uyguladığı komisyondan kaçmak isteyen pos cihazına sahip birçok üye iş yerinin kredi kartı ödemelerini kabul etmediği veya fiyat farkı talep ettiği yönünde şikayetler geliyor. Kredi kartıyla tek çekim ödeme yaptığı işyerinde kendisinden fiyat farkı alınan tüketiciler, o işyerinin kestiği komisyon bedelinin iadesini sağlamak için tüketici hakem heyetine internet üzerinden hiçbir masrafa girmeden başvurabilirler.” dedi. 

“İBB BANKANIN KENDİSİNE YANSITTIĞI KOMİSYONU TÜKETİCİYE YANSITIYOR”

Kredi kartıyla yapılan ödemelerde istisnai ödemeler dışında komisyon alınamayacağını söyleyen Aydın Ağaoğlu “Kredi kartıyla yapılan ödemelerde kamu kurumu olan İBB, bankanın kendisine yansıttığı komisyonu tüketiciye yansıtıyor. Araç muayene istasyonlarında da benzer bir uygulamaya yapılıyor. Tüketicilerden tek çekimli ödemelerde BDDK’nın belirlediği istisnai ödemeler (altın) dışında komisyon alınamaz. Biletmatiklerde altın mı satılıyor ki komisyon kesiliyor. 

 

5464 sayılı yasanın 17. maddesince üye işyerleri, kart hamillerinin yapmış oldukları mal ve hizmet alımlarının bedelini banka kartı ya da kredi kartı ile ödeme taleplerini kabul etmek zorundadır. Bu zorunluluk indirim dönemlerinde de geçerlidir. 

 

Üye işyerleri, kart hamilinden kartın kullanılması dolayısıyla komisyon veya benzeri bir isim altında ilave bir ödemede bulunmasını isteyemez. Bu hükme aykırı davranılması halinde, üye işyeri anlaşması yapan kuruluşlar tarafından üye işyeri sözleşmesi feshedilir ve bir yıl süreyle yeni bir sözleşme yapılamaz” şeklinde konuştu. 

ALINAN KOMİSYONLARA BELBİM'DEN AÇIKLAMA

Öte yandan alınan komisyon ücretlerine ilişkin BELBİM tarafından açıklama geldi.  

 

BELBİM'in MedyaTava'ya yaptığı açıklamada, "İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclisinin 17.09.2020 tarihli ve 901 sayılı kararı ile kabul edilerek yürürlüğe giren Ulaşımda İstanbulkart Yönetmeliği'nin 5/3 maddesi, "İstanbulkart'ın toplu ulaşımda kullanımına dair tarifeler ile sınırlı kullanımlı biletlere dair ücret ve tarifeler UKOME kararları ile belirlenir. 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun 97. maddesi hükümleri saklıdır. İstanbulkart ile ilgili kart, vizeleme ve diğer hizmet ve üretim bedelleri BELBİM tarafından belirlenerek tahsil edilir." şeklinde düzenlenmiştir.

 

Diğer taraftan, 6493 sayılı Kanun'a dayanılarak çıkarılan Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para İhracı ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcıları Hakkında Yönetmelik'in 35/8 maddesi "Elektronik para ihraç edilmesine ilişkin olarak kabul edilen fon ve elektronik paranın ihracı süreci ile alakalı olarak komisyon, ücret ve benzeri isimler altında alınan hizmet bedelleri ayrıştırılarak tahsil edilir ve alınan hizmet bedelleri elektronik para koruma hesabına yansıtılmaz." hükmünü havi olup, elektronik para kuruluşlarının, elektronik paranın ihracı sürecinde müşterilerinden komisyon vb. adlar altında işlem ücreti tahsil edebileceklerini ifade etmektedir" ifadelerine yer verildi.